Born: Genre: Style: |
14-5-1966 – Oakland, California, United States Funk / Soul Neo Soul, Contemporary R&B |
Year | Album Title | Label | In House |
---|---|---|---|
2002 | Instant Vintage | Universal Records | On Website |
2004 | Ray Ray | Pookie Entertainment | No |
2008 | The Way I See It | Columbia | No |
2011 | Stone Rollin’ | Columbia | No |
2019 | Jimmy Lee | Columbia | YES |
2022 | Lovecraft Country | Waxwork Records | No |
Raphael Saadiq heeft sinds zijn doorbraak met Tony! Toni! Toné!’s “Little Walter” (1988). Terugkijkend lijkt die nummer één R&B/hiphop hit — met zijn moderne geluid en slimme verwerking van de melodie van de spiritual “Wade in the Water” — een intentieverklaring die de stijlvolle retro-contemporaine zanger, songwriter, instrumentalist en producer door een discografie van enorme diepgang heeft geleid. Als de multi-platina, Grammy-genomineerde Tony! Toni! Toné! halverwege de jaren ’90 afliep, begon Saadiq aan een tweede leven als een veelzijdige medewerker. Pas na hits met D’Angelo (“Lady”, “Untitled”), Lucy Pearl (“Dance Tonight”) en Bilal (“Soul Sista”) maakte hij zijn eerste soloalbum, Instant Vintage (2002). Sinds hij kort daarna een Grammy won als medeschrijver van Erykah Badu’s “Love of My Life (An Ode to Hip Hop)”, heeft Saadiq een balans gevonden tussen werk in opdracht en soloprojecten. Hij wisselt hoge prestaties naast collega’s en inspiratiebronnen af met fantasierijke throwback LP’s zoals de Top 20-hits The Way I See It (2008) en Stone Rollin’ (2011), en Jimmy Lee (2019).
Parade [Muziek uit de film Under the Cherry Moon].
Raphael Saadiq groeide op in een muzikale familie en buurt. De geboren Charles Ray Wiggins uit Oakland was als kind al in de ban van muziek. Hij begon op zesjarige leeftijd basgitaar te spelen, onderwezen door een oudere broer – naast een dozijn andere broers en zussen in een gemengde familie – en kreeg aanvullende lessen van enkele van zijn medemuzikanten in de buurt. Al snel speelde hij in groepen, eerst als kind met de Gospel Hummingbirds, en profiteerde hij van het sterke muziekprogramma op Castlemont High School. Kort nadat hij 18 werd, deed hij met succes auditie voor de begeleidingsband van mede-eikenaar Sheila E. voor de Parade-tournee van Prince. Als gevolg daarvan trad Wiggins, op dat moment bekend als Raphael in plaats van Ray, soms op met de headliner tijdens verrassingsoptredens na de show.
In hetzelfde jaar dat Wiggins te horen was als bassist en achtergrondzanger op het titelloze album van Sheila E., debuteerde hij met een eigen groep, Tony! Toni! Toné!, geflankeerd door broer D’Wayne Wiggins en neef Timothy Christian Riley. Het trio verscheen in 1987 met het onafhankelijk uitgebrachte “One Night Stand” — een uptempo 12″ in de sfeer van Cameo and the Time — en tekende vervolgens bij Mercury-dochter Wing. Van 1988 tot 1996, Tony! Toni! Toné! vier uitstekende albums uit, die allemaal goud, platina of multi-platina werden. Onder de 12 ondersteunende Top Tien R&B/hiphop hits beginnend met “Little Walter” waren “Feels Good,” “If I Had No Loot,” en de Grammy-genomineerde “Anniversary,” crossover hits die de Top Tien van de Hot 100 bereikten.
Aan het einde van Tony! Toni! Toné!’s decennium samen, nam Wiggins de achternaam Saadiq aan en nam hij “Ask of You” op voor de soundtrack van Higher Learning. Het nummer werd uitgebracht als single en kwam in maart 1995 binnen in de R&B/hiphop chart en bereikte de tweede plaats. In plaats van te profiteren van dat succes om een solocarrière te starten, was Saadiq tevreden met het feit dat hij niet in de schijnwerpers stond als medewerker en zelfs een duik nam in A&R als de exploitant van Pookie Records. In de tweede helft van de jaren ’90 werd hij gevraagd door artiesten variërend van John Mellencamp tot Snoop Dogg. Hij kwam het hoogst in de hitlijsten met D’Angelo’s “Lady” (nummer twee R&B/hiphop), gevolgd door What They Do van de Roots (nummer 21), Solo’s “Touch Me” (nummer 28) en Willie Max’s “Can’t Get Enough” (nummer 20). Hij scoorde ook met een tweede solosingle, “Get Involved” (nummer 21), van de soundtrack voor de stop-motion sitcom The P.J.s.
Saadiq, die nog een paar jaar verwijderd was van een solo-LP, had begin 2000 nog een hit als medeschrijver en co-producer met D’Angelo’s “Untitled (How Does It Feel)” (nummer twee R&B, nummer 25 pop). Later in het jaar bracht het kortstondige Lucy Pearl, met Saadiq, En Vogue’s Dawn Robinson en A Tribe Called Quest’s Ali Shaheed Muhammad, hun enige album uit met dezelfde titel. Het album werd goud dankzij “Dance Tonight” (nummer vijf R&B, nummer 36 pop) en werd net als “Untitled” genomineerd voor een Grammy op R&B-gebied. Saadiqs songboek van hits uit het begin van de jaren 2000 werd uitgebreid met Bilals “Soul Sista” (nummer 18 R&B) en Angie Stone’s “Brotha” (nummer 13).
Vijftien jaar diep in een toch al opmerkelijke carrière bracht Saadiq eindelijk zijn eerste soloalbum uit. Instant Vintage verscheen in juni 2002 op het grote Universal-label. Saadiq was er duidelijk niet in geïnteresseerd om geassocieerd te worden met neo-soul – de marketingterm die hij onbedoeld als subgenre introduceerde – en voorzag de achterkant van de uitgebreide LP van het label “gospeldelic”. Instant Vintage, dat aanzienlijk breder van opzet is dan welk neologisme dan ook, had nog steeds een grote aantrekkingskracht met een nummer 25 notering in de Billboard 200 en een nummer acht notering in de Top R&B/Hip-Hop Albums. Het was geen eenzame inspanning, maar er waren Angie Stone en T-Boz bij betrokken, plus D’Angelo, de artiest op “Be Here”, de grootste single. Commercieel werd het snel overschaduwd door “Love of My Life (An Ode to Hip Hop)” (nummer één R&B/hiphop, nummer negen pop), geproduceerd en geschreven door Saadiq met langdurige partners Glenn Standridge en Bobby Ozuna voor neo-soul koningin Erykah Badu — de artiest voor wie “neo-soul” werd genoemd. Deze hit won in 2002 van “Be Here” als Grammy-winnaar voor Beste R&B-nummers, wat Saadiq toch zijn eerste onderscheiding van de Recording Academy opleverde. Hij kreeg dat jaar nog meer nominaties: Instant Vintage werd genomineerd voor Best R&B Album, terwijl “Be Here” ook een van de eerste genomineerden was voor Best Urban/Alternative Performance.
Tussen Instant Vintage en zijn tweede solo-studio-LP’s maakte Saadiq nog veel meer opnames: hoog genoteerde nummers van TLC, Kelly Price, Nappy Roots, Kelis en Truth Hurts, om te beginnen. In het midden van deze vlaag, uitgebracht via Pookie, de twee-disc live-voorstelling All Hits at the House of Blues, een carrière-brede viering met een korte set van Tony! Toni! Toné! klassiekers. Pookie was ook de uitlaatklep voor het eigenlijke Instant Vintage vervolg, Ray Ray. Deze funkier, blaxploitation-geïnspireerde LP werd uitgegeven in oktober 2004 en bood ruimte voor een tweede Tony! Toni! Toné! reünie en bijdragen van Joi en Babyface. Teedra Moses, die net had gedebuteerd met het door Saadiq geassisteerde Complex Simplicity, zong op twee nummers. Het album kwam op nummer drie binnen in de Independent Albums chart. Saadiq sleepte al snel zijn derde Grammy-nominatie voor Best R&B Performance in de wacht, dit keer als de hoofdartiest op Earth, Wind & Fire’s “Show Me the Way”, dat hij ook produceerde en schreef.
Tussen de soloprojecten door breidde Saadiq zijn discografie uit met bijdragen aan nog meer hit-LP’s, waaronder titels van Anthony Hamilton, Mary J. Blige, Kelis en John Legend, maar ook Lionel Richie, Joss Stone en Musiq Soulchild. Saadiq speelde mee op Blige’s “I Found My Everything”, genomineerd door de Recording Academy voor Beste Traditionele R&B Performance. Nadat hij een deal had gesloten met een tweede major, Columbia, keerde Saadiq in september 2008 terug met The Way I See It. De nummer 19 Billboard 200 LP was het product van een groeiende fascinatie voor de klassieke R&B uit zijn vroege jeugd, van de opbouw van de nummers tot de apparatuur en opnametechnieken. Motown legendes zoals Stevie Wonder, arrangeur Paul Riser en percussionist Jack Ashford waren aan boord. Drie Grammy nominaties waren het gevolg: Best R&B Album, Best Traditional R&B Performance (“Love That Girl”), en Best R&B Performance by a Duo or Group with Vocals (“Never Give You Up”).
Het ondersteunende werk ging gestaag door, met Stone, Blige, Ledisi en Rick Ross als de belangrijkste begunstigden van Saadiqs vrije tijd. Sneller dan normaal, zelfs met touren en extra creatieve verplichtingen buiten de muziekstudio’s om, was Saadiq in staat om zijn vierde LP, Stone Rollin’, te bedenken en af te ronden, zodat deze in maart 2011 kon worden uitgebracht. Met behoud van een aantal van dezelfde spelers van zijn vorige sessie, maar met meer instrumentatie – niet alleen vier- en zessnarige gitaren, maar ook Mellotron, clavinet en wat drums – was Stone Rollin’ een relatief directe en rauwere throwback synthese. Ondanks een opzettelijke onwetendheid van commerciële R&B-trends was Saadiq bezig aan een commerciële opmars en stond hij opnieuw in de Top 20 van de Billboard 200, waar hij op nummer 14 zijn hoogtepunt in zijn carrière bereikte. Het “Trouble Man soul”-achtige “Good Man” van de LP, geschreven met songschrijfpartner en achtergrondzangeres Taura Stinson van “Show Me the Way”, werd genomineerd voor een Grammy voor Beste Traditionele R&B Performance.
Er gingen meer dan acht jaar voorbij tussen Saadiqs vierde en vijfde soloalbum. De artiest leek nog steeds bezet, want hij dook op bij opnames van collega’s die culturen en generaties doorkruisten, van Larry Graham, Booker T. Jones en Elton John tot Andra Day, Big K.R.I.T. en Miguel. Het meest opvallend was dat hij een belangrijke factor was in Solange’s nummer één album A Seat at the Table uit 2016 — de co-writer en co-producer van acht nummers, waaronder “Cranes in the Sky,” en ook gecrediteerd naast de zangeres als uitvoerend producent. Saadiq en Stinson werkten vervolgens samen met Mary J. Blige aan het met een Academy Award genomineerde “Mighty River”, geschreven en opgenomen voor het 2017 tijdsdrama Mudbound. Nadat Justin Timberlake, Ne-Yo, the Midnight Hour (Adrian Younge en Ali Shaheed Muhammad) en John Legend elk een nummer hadden opgenomen voor zijn diensten, bracht Saadiq in augustus 2019 een vijfde album uit, Jimmy Lee. Het jaar daarop werkte hij samen met componiste Laura Karpman aan de score voor de televisieserie L.A.’s Finest. Saadiq produceerde en zong ook op de compilatie Stand Up voor de internationale belangenorganisatie Global Citizen.
Discografie